Οι χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη, της υπεργλυκαιμίας – υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα – συχνά παίρνουν τη θέση της υπογλυκαιμίας, αλλά παιδιατρικοί ειδικοί συζητούν τώρα τη σημασία της εκπαίδευσης των παιδιών τύπου 1 και των επιμελητών τους για την αντιμετώπιση αυτής της επικίνδυνης κατάστασης.
Ενώ οι κίνδυνοι της υπογλυκαιμίας (χαμηλά επίπεδα γλυκόζης) συζητούνται συχνά, οι φόβοι γύρω από τις επιπτώσεις της υπεργλυκαιμίας (υψηλά επίπεδα γλυκόζης) συχνά αγνοούνται. Αυτό συμβαίνει επειδή η υψηλή συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα θεωρείται κίνδυνος μακροπρόθεσμος.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι επιπτώσεις της υπεργλυκαιμίας στην υγεία μπορεί να είναι καταστροφικές. Για ένα άτομο που ζει με διαβήτη, η υπεργλυκαιμία ορίζεται μερικές φορές ως επίπεδα σακχάρου στο αίμα 180 mg/dL ή υψηλότερα. Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για μεγάλο χρονικό διάστημα και να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως ζημιά στα νεφρά, προβλήματα καρδιάς και πτώση των γνωστικών λειτουργιών.
Σε μια επιστημονική συνεδρία για τον φόβο της υπεργλυκαιμίας και τις επιπτώσεις της στο συνέδριο ,Προηγμένες Τεχνολογίες και Αγωγές για τον Διαβήτη στο Βερολίνο φέτος, ο Alon Liberman, παιδοψυχολόγος και ερευνητής στο Παιδιατρικό Ιατρικό Κέντρο Schneider στο Ισραήλ, συζήτησε την ανάγκη για περισσότερη έρευνα σε αυτό το ανεξερεύνητο θέμα. Ο Liberman τόνισε ότι δεν υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία για τον φόβο της υπεργλυκαιμίας και την επίδρασή της τόσο στα άτομα που ζουν με διαβήτη όσο και στους αγαπημένους τους.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/dme.15114
“Με μια αναζήτηση στο Google, εμφανίζονται 35.000 άρθρα για τον ‘φόβο της υπογλυκαιμίας'”, δήλωσε ο Liberman. “Ωστόσο, η υπεργλυκαιμία μπορεί να είναι πιο επιβλαβής και υπάρχουν μόνο 53 άρθρα – και κανένα από αυτά δεν ασχολούνται με την υπεργλυκαιμία σε παιδιά και τους γονείς τους. Γιατί;”
Ο Liberman ανέφερε τις αρνητικές επιπτώσεις της μακροχρόνιας υπεργλυκαιμίας σε παιδιά και έφηβους, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αρνητικές επιδράσεις στη μνήμη, στον δείκτη νοημοσύνης (IQ), στην εκτελεστική λειτουργία και στη μάθηση. (Σημείωσε επίσης ότι τα περισσότερα παιδιά κάτω των 8 ετών εξαρτώνται από τους γονείς για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 και ότι οι απαιτήσεις της φροντίδας ενός μικρού παιδιού με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να επηρεάσουν την υγεία όλης της οικογένειας).
Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τη Δρ. Nataša Bratina, παιδίατρο ενδοκρινολόγο στο Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Ljubljana στη Σλοβενία, καθώς και άλλους ερευνητές, διαπίστωσε ότι ο οικογενειακός φόβος της υπογλυκαιμίας συσχετίζεται σημαντικά με χειρότερο γλυκαιμικό έλεγχο σε παιδιά με τύπου 1. Η μελέτη υπέδειξε επίσης ότι οι γονείς παιδιών με τύπο 1 διαβήτη και με μεγαλύτερο επίπεδο φόβου για την υπογλυκαιμία μπορεί να προκαλέσουν εσκεμμένη διατήρηση υψηλότερων επιπέδων γλυκόζης.
Στην ίδια επιστημονική συνεδρία, η Bratina τόνισε ότι η εκπαίδευση για την υπεργλυκαιμία πρέπει να είναι πιο εντατική: Ενώ οι γονείς και τα παιδιά συνήθως επικεντρώνονται στις πληροφορίες σχετικά με την υπογλυκαιμία, συχνά παραλείπουν σημαντικά μέρη της αντιμετώπισης της υπεργλυκαιμίας, όπως η χρήση πένας, οι τύποι ινσουλίνης, οι συσκευές συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης και οι μετρητές γλυκόζης. Η Bratina τόνισε τη σημασία της συζήτησης τριών στόχων κατά τη διάγνωση: του χρόνου σε εύρος (TIR), του A1C και της μέσης τιμής της γλυκόζης στο αίμα – όλα αυτά είναι δείκτες διαχείρισης του διαβήτη.
“Υπάρχουν στόχοι που ορίζονται στη διαδικασία εκπαίδευσης και όλα τα μέλη της ομάδας πρέπει να κατανοήσουν αυτούς τους στόχους, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτών, των διαιτολόγων, των ψυχολόγων και των γιατρών”, επισήμανε η Bratina, επισημαίνοντας επίσης την ανάγκη να διδάσκονται και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και οι αγαπημένοι των ασθενών. “Ενώ εργαζόμαστε με παιδιά, ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρέπει να μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας με τους εκπαιδευτές και τους φροντιστές. Πρέπει να είναι μέρος αυτής της διαδικασίας επίσης”.
Έτσι, η εκπαίδευση για την υπεργλυκαιμία πρέπει να δίνει έμφαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και δεξιότητες για τη διαχείριση της κατάστασης, προσφέροντας την απαραίτητη υποστήριξη σε παιδιά με διαβήτη τύπου 1 και στους γονείς τους. Επίσης, είναι σημαντικό να ενημερωθούν και να εκπαιδευτούν οι εκπαιδευτικοί, οι φροντιστές και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, ούτως ώστε να μπορούν να παράσχουν αποτελεσματική στήριξη και βοήθεια στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1. Μόνο μέσω της εκπαίδευσης, της ενημέρωσης και της υποστήριξης μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά με διαβήτη να ξεπεράσουν τον φόβο των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να αναπτύξουν έναν υγιή και ενεργό τρόπο ζωής.
Για να βοηθήσετε τα παιδιά με διαβήτη να ξεπεράσουν τον φόβο των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, είναι σημαντικό να παρέχετε πληροφορίες και εκπαίδευση σε παιδιά και γονείς. Εξηγήστε τους κινδύνους της υπεργλυκαιμίας και τις επιπτώσεις της στην υγεία μακροπρόθεσμα. Επισημάνετε τη σημασία της διατήρησης καλού γλυκαιμικού ελέγχου και της διαχείρισης του διαβήτη.
Παρέχετε επίσης ολοκληρωμένη εκπαίδευση για τη διαχείριση του διαβήτη, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων όπως η χρήση πένας ινσουλίνης, οι διάφοροι τύποι ινσουλίνης, οι συσκευές συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης και οι μετρητές γλυκόζης. Εξηγήστε τη σημασία της τήρησης στόχων όπως ο χρόνος στην επιθυμητή περιοχή (time in range – TIR), ο δείκτης A1C και η μέση τιμή της γλυκόζης στο αίμα.
Ενθαρρύνετε την επικοινωνία και την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ άλλων γονέων και παιδιών που ζουν με διαβήτη. Παρέχετε συμβουλές για την πρόληψη και διαχείριση του φόβου. Ενθαρρύνετε την ανάπτυξη θετικών στρατηγικών αντιμετώπισης του φόβου, όπως η αναζήτηση υποστήριξης από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης.
Επισημάνετε τη σημασία της πλήρους συμμετοχής των γονέων και των φροντιστών στη διαχείριση του διαβήτη. Εκπαιδεύστε τους για την αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας και τη διαχείριση των φόβων τους. Συμπεριλάβετε τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και παρέχετε την υποστήριξη που χρειάζονται για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της φροντίδας του παιδιού τους με διαβήτη.
Τέλος, ενθαρρύνετε τη συνεργασία με την ομάδα υγείας, περιλαμβανομένων εκπαιδευτών, διαιτολόγων, ψυχολόγων και γιατρών. Η ενημέρωση και η εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων μελών είναι ζωτικής σημασίας για τη βέλτιστη διαχείριση της υπεργλυκαιμίας και την υποστήριξη των παιδιών με διαβήτη
