Εδώ αποδοκιμάζουμε μερικούς κοινούς μύθους για το διαβήτη και προσφέρουμε συμβουλές για το πώς να περιορίσετε την επίδρασή τους στην ψυχική υγεία.
Οι μύθοι για τον διαβήτη – είτε πρόκειται για τύπο 1 είτε για τύπο 2 – είναι πολλοί. Είτε προέρχονται από μέσα είτε από έξω από την κοινότητα, οι παρανοήσεις μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον άγχος σε αυτούς που ζουν με την πάθηση.
Για τους ανθρώπους με διαβήτη, συγκεκριμένα, το άγχος αποτελεί κίνδυνο για την υγεία. Για παράδειγμα, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι αυτοί που ζουν με τύπο 1 ή τύπο 2 διαβήτη έχουν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη. Άλλες έρευνες δείχνουν μια “διδρόμη” σχέση μεταξύ διαβήτη και κατάθλιψης.
“Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο οι άνθρωποι με διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν από κατάθλιψη, αλλά η κατάθλιψη μπορεί να καθιστά δυσκολότερη τη διαχείριση της νόσου και την τήρηση υγειονομικών συνηθειών και λήψη φαρμάκων”, είπε ο δρ. Karl Nadolsky, ενδοκρινολόγος στο Holland Hospital του Μίσιγκαν. “Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών του διαβήτη.”
Η διαχείριση της καθημερινής ζωής ως άτομο που ζει με διαβήτη φέρνει μοναδικούς επιπλέον παράγοντες άγχους. Φυσικά, υπάρχει ο επιπρόσθετος ψυχικός φόρτος της ανησυχίας για την αιμοσάκχαρο και τη διατροφή. Αλλά λιγότερο συζητημένη είναι η διάδοση των μύθων ανάμεσα σε φίλους και οικογένεια: όπως η ιδέα ότι ο διαβήτης είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα των επιλογών του τρόπου ζωής ή ότι η λήψη ινσουλίνης σημαίνει “αποτυχία”.
“Η πιθανή ντροπή, ντροπή ή κοινωνική κατακραυγή που συνδέεται με τον διαβήτη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία κάποιου”, είπε ο δρ. Lesley Johnson, βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Emory και ερευνητής ψυχικής υγείας MQ που μελετά την κατάθλιψη και τον διαβήτη. “Ειδικά όταν εσωτερικοποιείται και οι άνθρωποι αισθάνονται ότι είναι δικό τους βάρος να το αντιμετωπίσουν μόνοι τους.”
Η αποδόμηση των μύθων για τον διαβήτη δεν πρέπει να βαρύνει αποκλειστικά τους ανθρώπους που έχουν την πάθηση. Ωστόσο, γνωρίζοντας γι’ αυτούς – και πώς να τους διαχειριστείτε – μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της επίδρασής τους στην ψυχική υγεία σας.
Μύθος 1: Ο διαβήτης τύπου 1 και τύπου 2 είναι ο ίδιος Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση νόσος κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος και καταστρέφει τα β-κύτταρα του πάγκρεατος που παράγουν ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι η σταδιακή απώλεια λειτουργίας των β-κυττάρων που προκαλείται από έναν περίπλοκο συνδυασμό παραγόντων τρόπου ζωής, περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.
Κάπου μεταξύ 90-95% των ανθρώπων με διαβήτη έχουν τύπο 2, αλλά είναι σημαντικό να διακρίνουμε μεταξύ των δύο τύπων, καθώς οι παρανοήσεις μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση, απογοήτευση και αίσθημα ενοχής και ντροπής για εκείνους που έχουν κάποια μορφή διαβήτη.
“Δυστυχώς, η ευθύνη βαρύνει ακόμα πολύ τους ανθρώπους που επηρεάζονται να εκπαιδεύσουν όσους τους περιβάλλουν, ιδίως όταν αντιμετωπίζουν παρανοήσεις για το τι σημαίνει να ζεις με διαβήτη”, είπε η Johnson.
Μπορεί να βοηθήσει να έχετε ένα μικρό σενάριο έτοιμο όταν συναντάτε αυτόν τον μύθο και να χρησιμοποιήσετε αξιόπιστες εκστρατείες δημόσιας υγείας για να σας βοηθήσουν στην εκπαίδευση. Μπορείτε να πείτε κάτι όπως: “Ο διαβήτης τύπου 2 και τύπου 1 δεν είναι η ίδια νόσος. Η Αμερικανική Εταιρεία Διαβήτη έχει ένα εξαιρετικό ιστότοπο όπου μπορείτε να μάθετε περισσότερα.”
Μύθος 2: Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια νόσος του τρόπου ζωής Επειδή ορισμένες υγιεινές συμπεριφορές του τρόπου ζωής έχουν δείξει ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, αυτοί που έχουν την πάθηση συχνά κατηγορούνται για τη νόσο τους. Αυτός ο μύθος επηρεάζει την ψυχική υγεία καθώς κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ντροπή όταν δεν μπορούν να “λύσουν” τον διαβήτη τους. Η κρίση από φίλους, οικογένεια και συναδέλφους μπορεί να προσθέσει έναν πρόσθετο κοινωνικό στίγμα.
“Οι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στον διαβήτη τύπου 2”, είπε ο Nadolsky. “Άλλοι παράγοντες, όπως τα φάρμακα, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον διαβήτη τύπου 2. Είναι ένας περίπλοκος συνδυασμός πραγμάτων, πολλά από τα οποία δεν είναι πάντα υπό έλεγχο των ανθρώπων.”
Ακόμα και οι παράγοντες τρόπου ζωής, όπως η διατροφή και ο αθλητισμός, δεν είναι τόσο πολύ υπό έλεγχο όσο θα μπορούσε να νομίζει κανείς. Για παράδειγμα, θα θέλαμε όλοι να έχουμε ένα κατάστημα με τρόφιμα σε βολική τοποθεσία και αρκετό χρόνο (και κίνητρο) για άσκηση, αλλά αυτό δεν ισχύει για πολλούς ανθρώπους – ειδικά εκείνους που προσπαθούν να διαχειριστούν τον διαβήτη τους.
Ο καλύτερος συμβουλές για τον αντιμετωπισμό αυτού του μύθου είναι να απαλλαγείτε από αυτό που δεν μπορείτε να ελέγξετε και να επικεντρωθείτε σε αυτό που μπορείτε. Για παράδειγμα, δεν μπορείτε να αλλάξετε τη γενετική προδιάθεση για τον διαβήτη, αλλά μπορείτε να αναλάβετε την ευθύνη για την επίσκεψη σε ραντεβού και να εκμεταλλευτείτε τις πηγές εκπαίδευσης και αυτοδιαχείρισης του διαβήτη που είναι διαθέσιμες για εσάς.
Μύθος 3: Η διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο εύρος είναι ο μόνος σημαντικός στόχος για την αντιμετώπιση του διαβήτη Οι άνθρωποι με διαβήτη συνήθως επικεντρώνονται πολύ στο A1C τους – και με καλό λόγο. Γενικά, η διατήρηση του A1C κάτω από 7% και το χρόνος στο εύρος πάνω από 70% μπορούν να βοηθήσουν να σας προστατεύσουν από μακροπρόθεσμες επιπλοκές του διαβήτη, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Διαβήτη (ADA).
Ωστόσο, οι γλυκαιμικοί στόχοι πρέπει να εξατομικεύονται βάσει της μοναδικής κατάστασης και της υγείας του κάθε ατόμου, είπε ο Nadolsky. Η υπερβολική εστίαση στην αίματος (τόσο από γιατρούς όσο και από ανθρώπους με διαβήτη) μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να χάσουν την ευρύτερη εικόνα της υγείας τους και μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε επικέντρωση στην μέτρηση των υδατανθράκων ή σε διαταραχές στη διατροφή.
“Υπάρχει πολύ περισσότερο στη νόσο εκτός από τον έλεγχο της ζάχαρης,” είπε ο Nadolsky. “Δεν χρειάζεται να έχουμε τέλειες σάκχαρα. Θέλουμε να είμαστε ολιστικοί και να επικεντρωθούμε στη συνολική υγεία.”
Μύθος 4: Οι άνθρωποι με διαβήτη δεν πρέπει ποτέ να τρώνε ζάχαρη ή υδατάνθρακες Βεβαίως, η διατήρηση της γλυκόζης στο αναπιστεύτως περιοχής είναι ένα ισορροπημένο κόλπο που μπορεί να απαιτεί αλλαγές στη διατροφή. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε ποτέ να καταναλώσετε υδατάνθρακες ή γλυκά.
Αυτοί με διαβήτη γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν τη διατροφή τους, αλλά αυτό δεν σταματά τα επικριτικά βλέμματα ή την κρίση από άλλους όταν θέλουν να απολαύσουν ένα κομμάτι τούρτας ή ζυμαρικών. Εκτός από τα αισθήματα απογοήτευσης, αυτός ο μύθος μπορεί να επηρεάσει επίσης την ψυχική υγεία σε μορφή διαταραχών της διατροφής, είπε ο Nadolsky.
Και σύμφωνα με την έρευνα της Johnson, αυτός ο μύθος μπορεί να είναι ιδιαίτερα κακόβουλος λόγω του τρόπου με τον οποίο μπορεί να επηρεάσει τη δυνατότητα ενός ατόμου να διαχειριστεί αποτελεσματικά τον διαβήτη του.
“Οι επηρεασμένοι άνθρωποι αναφέρουν ότι είναι ενήμεροι ότι οι άλλοι μπορεί να κρίνουν τις επιλογές τους με βάση αυτές”, είπε η Johnson. “Οι άνθρωποι ρωτούν: ‘Θα έπρεπε να τρως τόση ζάχαρη;’ υπογραμμίζοντας την παρανόηση ότι ο διαβήτης προκαλείται από την κατανάλωση ζάχαρης.”
“Αυτές οι αρνητικές στάσεις έναντι των ανθρώπων με διαβήτη μπορεί να εμποδίσουν τους επηρεαζόμενους να εκτελέσουν τις πιο ορατές πτυχές της αυτοφροντίδας του διαβήτη, όπως η ένεση ινσουλίνης, ο έλεγχος των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα ή η χρήση συσκευών για τον διαβήτη”, πρόσθεσε η Johnson.
Μύθος 5: Ο αθλητισμός είναι η θεραπεία για τον διαβήτη Είναι αλήθεια ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Ωστόσο, ο αθλητισμός δεν είναι το θαύμα που θα θέλαμε να είναι.
“Οι ασθενείς μου έρχονται στο ιατρείο με σχεδόν απολογητικό τρόπο, λέγοντας: ‘Ξέρω ότι δεν γυμνάζομαι αρκετά'”, είπε ο Nadolsky. “Και πάντα τους λέω, είναι εντάξει! Δείτε, ο αθλητισμός είναι σημαντικός, αλλά είναι μόνο ένα κομμάτι της εξίσωσης.”
Αντίθετα, σκεφτείτε τον αθλητισμό ως ένα από τα πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε την ψυχική και σωματική σας υγεία. Προσπαθήστε να βρείτε δραστηριότητες που απολαμβάνετε. Αν μισείτε το γυμναστήριο, μην κατακρίνετε τον εαυτό σας που αποφεύγετε το γυμναστήριο. Αντ’ αυτού, δοκιμάστε μια τάξη γιόγκα με φίλους για να το κάνετε πιο κοινωνικό και διασκεδαστικό ή περπατήστε έξω για να πάρετε φρέσκο αέρα.
Τι μπορείτε να κάνετε Οι μύθοι και οι παρανοήσεις δεν εξαφανίζονται από μόνες τους – πρέπει να αποδοθούν και να διορθωθούν. Δεν μπορείτε να ελέγξετε τις πεποιθήσεις όλων γύρω από εσάς, αλλά η εκπαίδευση του εαυτού σας στην αυτοφροντίδα και τη διαχείριση του διαβήτη πηγαίνει πολύ μακριά.
Γνωρίζοντας τι χρειάζεστε να κάνετε για να ζήσετε μια υγιή ζωή κατά τη διάρκεια της διαβητικής σας κατάστασης, μπορεί να σας βοηθήσει να αισθανθείτε ελεύθεροι από στίγμα ή ντροπή και να έχετε περισσότερο έλεγχο. Το άλλο σημαντικό πράγμα που πρέπει να έχετε υπόψη σας είναι η προτεραιότητα που δίνετε στην ψυχική σας υγεία.
“Οι άνθρωποι που ζουν με τον διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2 έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν ψυχική νόσο, όπως κατάθλιψη ή άγχος”, είπε η Johnson. “Αν αφεθούν ανεπεξέργαστες, αυτές οι καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε επιδείνωση της ψυχικής και σωματικής υγείας.”
“Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για να προωθήσουν την ψυχική τους υγεία (όπως η μελέτη και η ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων)”, πρόσθεσε. “Αλλά η τήρηση της τακτικής φυσικής δραστηριότητας και μιας υγιούς, ισορροπημένης διατροφής είναι πρακτικές που εξυπηρετούν διπλό σκοπό, υποστηρίζοντας τη διαχείριση του διαβήτη.”
