Η σκληρότητα των αρτηριών αποτελεί μια νέα αιτία πρόωρης καταστροφής της καρδιάς σε εφήβους, σύμφωνα με μια νέα μελέτη ακολουθίας. Η μελέτη διεξήχθη σε συνεργασία μεταξύ του Texas Children’s Hospital και του Baylor College of Medicine στις ΗΠΑ, του Πανεπιστημίου του Bristol και του Πανεπιστημίου του Exeter στο Ηνωμένο Βασίλειο, και του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Φινλανδίας. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο Atherosclerosis.
Η υπερτροφία της αριστερής κοιλία και η δυσλειτουργία της αριστερής διαστολής είναι δείκτες δομικής και λειτουργικής καταστροφής της καρδιάς, που έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου σε ενηλίκους. Αυτοί οι καρδιαγγειακοί δείκτες χρησιμοποιούνται επίσης στον παιδικό πληθυσμό ως δείκτες πρόωρης καταστροφής της καρδιάς.
Η σκληρότητα των αρτηριών, που εκτιμάται από την ταχύτητα του καροτιδοπηχυναίου παλμού, ανακαλύφθηκε ως μια νέα αιτία αυξημένης αρτηριακής πίεσης, αντίστασης στην ινσουλίνη και μεταβολικού συνδρόμου σε εφήβους και νέους ενηλίκους. Πρόσφατα δείχθηκε επίσης ότι η αυξημένη αρτηριακή πίεση στην εφηβεία μπορεί να προκαλέσει πρόωρη καταστροφή της καρδιάς, αλλά δεν είναι γνωστό εάν η σκληρότητα των αρτηριών θα μπορούσε ανεξάρτητα να προκαλέσει δομική και λειτουργική καταστροφή στην καρδιά.
Η τρέχουσα μελέτη διεξήχθη σε 1,856 εφήβους, από τους οποίους 1,011 ήταν γυναίκες. Οι έφηβοι ήταν 17 ετών στην αρχή της μελέτης και παρακολουθήθηκαν για 7 χρόνια μέχρι την νεαρή ενηλικίωση στην ηλικία των 24 ετών. Η σκληρότητα των αρτηριών, η πάχυνση του ιστού μεταξύ καρωτίδας και ενδοθηλίου, καθώς και τα στοιχεία καταστροφής της καρδιάς αξιολογήθηκαν στην αρχή και στην ακολουθία. Τα σημάδια δομικής καταστροφής της καρδιάς είναι η υπερτροφία του αριστερού κοιλία και η αυξημένη σχετική πάχυνση του τοίχου, ενώ τα σημάδια λειτουργικής καταστροφής της καρδιάς είναι η δυσλειτουργία της αριστερής διαστολής και η αυξημένη πίεση γεμίσματος του αριστερού κοιλία.
Κατά τη διάρκεια της 7ετούς περιόδου ακολουθίας, η επίπτωση της δομικής καταστροφής της καρδιάς στους εφήβους διπλασιάστηκε. Με εκτεταμένο έλεγχο για το λίπος, τη μυϊκή μάζα, τη γλυκόζη, την ινσουλίνη, την αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια, την κατανάλωση τσιγάρων, τον στατικό χρόνο, τη φυσική δραστηριότητα, την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση και το ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων στην οικογένεια, και χρησιμοποιώντας τα κριτήρια των ενηλίκων για τη διάγνωση της καταστροφής της καρδιάς, παρατηρήθηκε ότι οι έφηβοι στην υψηλότερη κατηγορία σκληρότητας των αρτηριών και πάχυνσης του ιστού μεταξύ καρωτίδας και ενδοθηλίου είχαν 23-27% αυξημένο κίνδυνο προοδευτικής επιδείνωσης της δομικής καταστροφής της καρδιάς.
Μόνο η σκληρότητα των αρτηριών φαίνεται να προκαλεί ανεξάρτητα τόσο δομική όσο και λειτουργική καταστροφή της καρδιάς, ενώ η αυξημένη πάχυνση του τοίχου της καρωτίδας δεν φαίνεται να έχει αιτιολογικό ρόλο. Η αυξημένη πάχυνση του τοίχου της καρωτίδας είναι ένας πρώιμος δείκτης της αθηροσκλήρωσης, ενώ η αυξημένη σκληρότητα των αρτηριών περιγράφει την αρτηριοσκλήρωση. Η μελέτη ανέφερε επιπλέον ότι η σκληρότητα των αρτηριών προκαλούσε καταστροφή της καρδιάς αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης εξήγησε το 34% της καταστροφής της καρδιάς που προκλήθηκε από τη σκληρότητα των αρτηριών. Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη εξήγησε το 15% της καταστροφής της καρδιάς που προκλήθηκε από τη σκληρότητα των αρτηριών.
“Βλέπουμε για πρώτη φορά ότι η σκληρότητα των αρτηριών είναι μια νέα αιτία διάφορων νόσων όπως η υπέρταση, η αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο και η καταστροφή της καρδιάς στο νεανικό πληθυσμό. Μεταξύ των ενηλίκων, η σκληρότητα των αρτηριών θεσπίζεται προς το παρόν ως αιτία του διαβήτη τύπου 2. Ανακαλύψαμε ότι περίπου το 50% του βλαβερού ρόλου της σκληρότητας των αρτηριών στην πρόκληση καταστροφής της καρδιάς ενισχύεται από τον μηχανισμό της αυξημένης αρτηριακής πίεσης και της αντίστασης στην ινσουλίνη. Έτσι, η πρόληψη και η μείωση της αρτηριακής πίεσης και της αντίστασης στην ινσουλίνη μπορεί πιθανότατα να μειώσει την αρνητική επίδραση της σκληρότητας των αρτηριών στην καρδιά, έως και το μισό”, λέει ο Andrew Agbaje, γιατρός και κλινικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας.
“Είναι επείγουσα η ανάγκη για πειραματικές και κλινικές μελέτες παρέμβασης σε περιεκτικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία και την αντιστροφή της σκληρότητας των αρτηριών από την εφηβεία. Τουλάχιστον, στοχεύοντας στην αρτηριακή πίεση και την αντίσταση στην ινσουλίνη αφήνει το πρόβλημα μισολυμένο”, συνεχίζει ο Agbaje.
Η ομάδα έρευνας του Δρ. Agbaje (urFIT-child) υποστηρίζεται από ερευνητικές υποτροφίες από το Ίδρυμα Jenny και Antti Wihuri, το Κεντρικό Ταμείο του Φινλανδικού Πολιτιστικού Ίδρυματος, το Ταμείο της Βόρειας Σάβο του Φινλανδικού Πολιτιστικού Ίδρυματος, το Ίδρυμα Έρευνας Orion, το Ίδρυμα Aarne Koskelo, το Ίδρυμα Antti και Tyyne Soininen, το Ίδρυμα Paulo, το Ίδρυμα Yrjö Jahnsson, το Ίδρυμα Paavo Nurmi, το Φινλανδικό Ίδρυμα για την Έρευνα των Καρδιαγγειακών Παθήσεων, το Ίδρυμα Ida Montin, το Ίδρυμα Otto Malmi, και άλλους.
